• Ví dụ 1: Ở hình 1 mô tả quá trình "biến" lông vàng thành lông nâu ở một quần thể linh miêu giả định. Ban đầu (sơ đồ bên trái), trong quần thể có các cá thể mang bộ lông theo phổ màu từ nhạt đến xẫm là: lông trắng (rất ít), vàng nhạt (nhiều), vàng xẫm (ưu thế), nâu (ít) và đỏ (rất ít). Do áp lực của chọn lọc, sau một thời gian, số linh miêu trắng và vàng nhạt bị đào thải hết (dấu X trong phổ biểu diễn bên phải), chỉ còn ít con vàng xẫm, còn nâu chiếm ưu thế.[5]
• Ví dụ 2: Quần thể bướm bạch dương ban đầu có rất nhiều bướm màu trắng, rất ít cá thể màu đen. Sau nhiều năm sống ở môi trường ô nhiễm công nghiệp, đã biến đổi thành quần thể có rất ít bướm mà trắng và rất nhiều (98 %) cá thể màu đen.[6] Xem chi tiết hiện tượng "đổi trắng thành đen" này ở trang Hoá đen công nghiệp.

Khi biểu diễn số lượng cá thể có các kiểu hình khác nhau như thế trên một đồ thị với trục tung (Y) biểu diễn số cá thể, còn trục hoành (X) biểu diễn "phổ" các kiểu hình, thì ta có đồ thị mà giá trị ưu thế đã "chạy" từ vị trí này (ban đầu, đường cong mờ) sang vị trí kia (sau chọn lọc, đường cong đậm) như ở hình 2.

Thuật ngữ "chọn lọc định hướng" dịch từ tiếng Anh directional selection (phiên âm Quốc tế: /dɪˈrɛkʃənl sɪˈlɛkʃən/) dùng để chỉ hiện tượng thay đổi tính trạng cực đoan này thành tính trạng cực đoan đối lập.[3] Ngoại diện của thuật ngữ này cũng đã được dùng phổ biến trong sinh học phổ thông Việt Nam là chọn lọc vận động, hàm ý chỉ trạng thái tính trạng đã "vận động" như trên.[4],[7]